Công nghệ thông tin (CNTT) đang giữ vai trò quan trọng và được ứng dụng vào mọi lĩnh vực đời sống, trong đó có giáo dục. Việc ứng dụng CNTT được xác định là một trong 9 nhiệm vụ giáo dục trong giai đoạn tới. Dưới đây là những vai trò của CNTT trong đổi mới và phát triển giáo dục.
Theo báo cáo giáo dục, trong những năm qua, toàn ngành giáo dục và đào tạo đã tích cực triển khai, ứng dụng CNTT trong công tác quản lý, điều hành trong hoạt động giáo dục, bước đầu đã xây dựng cơ sở dữ liệu toàn ngành về GD-ĐT phục vụ thông tin quản lý giáo dục.
Nói về tầm quan trọng của CNTT trong đổi mới giáo dục, Thứ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Văn Phúc phát biểu tại Hội thảo “Chính phủ điện tử ngành giáo dục và đào tạo, Công nghệ thiết kế bài giảng E-learning” đã nhấn mạnh sự phát triển của CNTT, cũng như của cách mạng công nghiệp 4.0 trong giáo dục đang tới rất nhanh, yêu cầu và đòi hỏi phải phát triển để có thể theo kịp, chủ động đón nhận.
Phát triển giáo dục mở, học liệu mở
Trong đổi mới phương pháp dạy và học, vai trò của CNTT được thể hiện ngày một rõ nét. Thời gian qua, Bộ GD-ĐT liên tục xây dựng kho học liệu số, những hệ thống thư viện điện tử, sách giáo khoa điện tử, kho bài giảng e-learning dùng chung. Có thể thấy, CNTT được ứng dụng để triển khai các giải pháp lớp học điện tử, lớp học thông minh.
CNTT cũng thúc đẩy một nền giáo dục mở, giúp mọi người tiếp cận thông tin đa chiều, rút ngắn mọi khoảng cách, thu hẹp mọi không gian, đồng thời tiết kiệm thời gian tối ưu. Từ đó giúp con người phát triển nhanh hơn về kiến thức, nhận thức, trí tuệ và tư duy. Vì được tiếp cận với thông tin nhiều chiều nên hoạt động giáo dục tất yếu phải dân chủ hơn, hạn chế áp đặt một chiều, , từ đó phát triển tư duy độc lập phát triển, dẫn đến năng lực phát triển.
Đổi mới phương pháp giảng dạy
Giáo dục Việt Nam từ trước đến nay chủ yếu là cung cấp kiến thức, và người thầy đóng vai trò truyền thụ kiến thức. Tuy nhiên hiện nay, khoa học ngày càng phát triển, lượng kiến thức lại vô cùng lớn và đa dạng, được bổ sung mới liên tục, người thầy không thể truyền thụ hết, không thể cập nhật và truyền thụ kịp.
Chính vì vậy, đổi mới giáo dục phải chuyển nền giáo dục từ truyền thụ kiến thức sang phát triển năng lực người học, giúp người học tự tiếp cận và cách tự học, tự tìm hiểu giải quyết vấn đề. Và việc truyền thụ, cung cấp kiến thức, sẽ do công nghệ thông tin đảm nhận, giải phóng người thầy khỏi sự thiếu hụt thời gian. Người thầy đóng vai trò hỗ trợ học sinh phương pháp tiếp cận và giải quyết vấn đề.
Tạo môi trường học tập linh động
Theo những chuyên gia trong ngành, giáo dục Việt Nam đang đổi mới theo hướng
giảm thuyết giảng, tăng tự học. CNTT tạo điều kiện cho mọi người có thể tự học ở mọi nơi, mọi địa điểm một cách thuận tiện. Bên cạnh đó, với sự thuận tiện cho việc học ở mọi lúc mọi nơi, công nghệ thông tin sẽ tạo cơ hội để người học có thể lựa chọn những vấn đề mà mình ưa thích, phù hợp với sở thích và năng lực của mỗi người. Điều này sẽ thúc đẩy sự phát triển của các tài năng.
Nâng cao chất lượng giáo dục
Đổi mới giáo dục hiện nay nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả công việc giảng dạy. Hiệu quả của nền giáo dục thể hiện ở việc tạo ra những con người có năng lực, và thể hiện ở hiệu quả của nền kinh tế. Một nền tế tri thức, với những ngành công nghệ cao, là xu hướng tất yếu để đem lại hiệu quả. Trong kinh tế tri thức và công nghệ cao, vai trò của thông tin được đánh giá hàng đầu. Đây là lí do khiến công nghệ thông tin liên quan trực tiếp đến hiệu quả của nền kinh tế và hiệu quả của giáo dục.
